Vezikoüreteral reflü (VUR), idrarın mesaneden üreterler yoluyla böbreklere geri kaçması durumudur. Bu tıbbi açıdan istenmeyen geri akış, çocuklarda yetişkinlere göre daha yaygındır ve 100 çocuktan 1’ini etkileyebilir. VUR, idrar yolu enfeksiyonları (İYE), böbrek hasarı ve yüksek tansiyona yol açabilir.
Bu yazıda, Vezikoüreteral Reflü hakkında Sık Sorulan Sorular ve cevaplarını bulabilirsiniz.
VUR, idrarın normalde tek yönlü olması gereken mesaneden, üreterler yoluyla böbreklere geri kaçması durumudur. Bu durum, üreter ve mesane arasındaki kas ve kapakların zayıflığı veya anormalliği, mesane veya üretra tıkanıklığı, doğumdan itibaren var olan anormallikler veya altta yatan tıbbi durumlar (nörojenik mesane gibi) gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir.
VUR’un görülme sıklığı, nüfusun yaş gruplarına göre değişir:
Genel nüfusta: Yaklaşık %1 oranında görülür.
Yenidoğanlarda: %1 oranında görülür.
Bebeklerde: %2-3 oranında görülür.
Okul çağındaki çocuklarda: %0.5-1 oranında görülür.
VUR’un belirtileri her çocukta farklı olabilir, ancak en yaygın belirtiler şunlardır:
Gece idrar kaçırma: VUR’un en yaygın belirtisidir. Çocuklar geceleri veya gündüzleri alt ıslatabilir.
Sık idrara çıkma: VUR’lu çocuklar, normalden daha sık idrara çıkma ihtiyacı hissedebilir.
Karın veya alt sırt ağrısı: Böbreklerde tahriş veya iltihaplanma nedeniyle ağrı oluşabilir.
İdrar yolu enfeksiyonları (İYE): VUR, böbreklere bakterilerin girmesini kolaylaştırarak tekrarlayan İYE’lere yol açabilir.
Yüksek tansiyon: VUR, böbreklere zarar vererek yüksek tansiyona yol açabilir.
VUR’un birçok farklı nedeni olabilir, ancak en yaygın nedenler şunlardır:
Üreter ve mesane arasındaki kas ve kapakların zayıflığı veya anormalliği: Bu durum, idrarın mesaneden üreterlere ve böbreklere geri kaçmasına neden olabilir.
Mesane veya üretra tıkanıklığı: Tıkanıklık, idrarın mesaneden normal şekilde boşalmasını zorlaştırarak idrarın geri akmasına neden olabilir.
Doğumsal anormallikler: Bazı çocuklarda, üreter ve mesane arasındaki bağlantıda doğumdan itibaren var olan anormallikler VUR’a neden olabilir.
Altta yatan tıbbi durumlar: Nörojenik mesane gibi bazı altta yatan tıbbi durumlar da VUR’a katkıda bulunabilir.
VUR teşhisi için doktor, çocuğunuzun tıbbi geçmişini ve semptomlarını değerlendirecektir. Fizik muayene ve idrar testi yapacaktır. Gerekirse, görüntüleme testleri (ultrason, BT taraması, MR) veya sistografi (mesanenin röntgen filmi) de istenebilir.
VUR tedavisi, VUR’un şiddetine ve altta yatan nedenine bağlı olarak değişir. Hafif VUR vakalarında, ilaç tedavisi veya yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olabilir. Daha şiddetli VUR vakalarında cerrahi müdahale gerekebilir.
İlaç tedavisi: Böbreklere giden idrar miktarını azaltmaya yardımcı olan antikolinerjik ilaçlar içerebilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri: Sıvı alımını sınırlamak, uyku düzenini düzenlemek ve kabızlığı önlemek gibi değişiklikler VUR’u kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Cerrahi müdahale: Üreter ve mesane arasındaki bağlantıyı düzeltmek için çeşitli teknikler kullanılabilir.
Erken teşhis ve tedavi edilmezse VUR, böbreklere zarar verebilir ve aşağıdaki uzun vadeli komplikasyonlara yol açabilir:
Böbrek hasarı: VUR, böbreklerde kalıcı hasara ve işlev bozukluğuna yol açabilir.
Böbrek yetmezliği: Şiddetli böbrek hasarı böbrek yetmezliğine yol açabilir. Bu durum, diyaliz veya böbrek nakli gibi tedaviler gerektirebilir.
Yüksek tansiyon: VUR, böbreklere zarar vererek yüksek tansiyona yol açabilir.
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları (İYE): VUR, böbreklere bakterilerin girmesini kolaylaştırarak tekrarlayan İYE’lere yol açabilir.
Evet, VUR tekrarlayabilir. Özellikle cerrahi müdahale sonrası vakalarda tekrarlama riski daha yüksektir. Bu nedenle, VUR’lu çocuklar düzenli olarak takip edilmeli ve herhangi bir tekrarlama belirtisi açısından izlenmelidir.
VUR’lu çocuklar, idrar akışını artırabilecek veya böbreklere aşırı baskı uygulayabilecek aşırı zorlayıcı aktivitelerden kaçınmalıdır. Bu tür aktivitelere örnek olarak şunlar verilebilir:
Ağır sporlar
Trampolin atlama
Bisiklete binmek
Karın kaslarını zorlayan egzersizler
VUR’lu çocukların beslenmesinde herhangi bir özel kısıtlama yoktur. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni takip etmeleri önemlidir. Bol su içmek ve taze meyve ve sebzeler gibi besin açısından zengin yiyecekler tüketmek idrar yolu sağlığını korumaya yardımcı olabilir.