Çocuklarda İnmemiş Testis (Kriptorşidizm): Sık Sorulan Sorular
İnmemiş testis, bir veya her iki testisin doğumdan sonra olması gereken skrotuma (torbaya) inmemesi durumudur. Bu durum, erkek bebeklerin yaklaşık %1-3’ünü etkiler.
Bu yazıda, çocuklarda inmemiş testis (kriptorşidizm) hakkında en sık sorulan soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
İnmemiş testisin genetik nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı vakalarda androjen reseptör geninde (AR gen) mutasyonlarının rol oynadığı bilinmektedir. Bu genetik değişiklikler, testisin normal yerine inmesini engelleyerek kriptorşidizme yol açabilir.
İnmemiş testisli çocuklarda ileride en sık görülen testis kanseri türü seminomdur. Seminom genellikle 35-45 yaş arasında erişkin erkeklerde görülse de, inmemiş testisli erkeklerde bu risk daha yüksektir.
Kriptorşidizm bazen diğer doğumsal sendromlarla birlikte seyredebilir. Bunlar arasında Down sendromu, Prader-Willi sendromu ve Noonan sendromu gibi durumlar sayılabilir.
İnmemiş testis ile hipospadias gibi durumlar birlikte olduğunda, interseks durumu (çift cinsiyet, cinsiyet belirsizliği) olma olasılığı yüksektir. Bu durumlar cinsiyet belirleme süreçlerini etkileyebilir ve uzman değerlendirmesi gerektirir.
İnmemiş testisli çocuklarda ameliyat için en uygun yaş aralığı genellikle 6-12 aydır. Bu dönemde yapılan ameliyatlar testislerin skrotuma indirilmesinde daha başarılı olur ve ilerideki sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olur.
İnmemiş testis tanısı koymak için bazen ektopik testis veya retraktil (utangaç) testis ile karışabilir. Ektopik testis normal iniş yolu dışında bir yerde bulunurken, retraktil testis skrotuma inmiş gibi görünse de zaman zaman kasıklara doğru kaçabilir. Retraktil testis durumu genellikle kasık reflekslerinden kaynaklanır ve genellikle zamanla düzelir.
Yaklaşık olarak inmemiş testisli bebeklerin %80’inde testisler doğum sonrası ilk üç ay içinde kendiliğinden iner. Ancak bu gerçekleşmezse, daha fazla beklemeden cerrahi müdahale gerekebilir.
Zamanında ve uygun şekilde yapılan orşiopeksi ameliyatı, ileride çocuk sahibi olma ihtimalini önemli ölçüde artırır. Tek taraflı inmemiş testisli hastalarda bu ihtimal normal popülasyona yakındır. İki taraflı inmemiş testisi olanlarda ise zamanında ameliyat edilirse çocuk sahibi olma oranı yaklaşık %65 olarak belirtilmektedir. Geç indirilen vakalarda ise testislerin karın içinde yüksek ısıya maruz kalması sperm üretimini olumsuz etkileyebilir.
Orşiopeksi ameliyatı testis kanseri riskini azaltır, ancak bu riski tamamen ortadan kaldırmaz. İnmemiş testisli çocuklar, ameliyat sonrası düzenli olarak kontrol edilmelidir. Karın içindeki bir testisin skrotuma indirilmesi, muayene sırasında kanser gibi olası problemlerin daha kolay tespit edilmesine yardımcı olur.
İnmemiş testisli çocukların ergenlik dönemi ve testosteron üretimi genellikle etkilenmez. Testosteron üretimi normal seviyelerde devam ettiği için penis gelişimi, vücut kılları, kas gelişimi gibi erkeklik belirtileri normal şekilde ortaya çıkar. Bu nedenle, ergenlik döneminde tipik erkek fiziksel özellikleri görülür.